(၅၉) ႎႀစ္ေဴမာက္ အာဇာနည္ေနႚကုိ ေအာက္ေမ့ သတိရ ဂုဏ္ဴပႂေသာ အားဴဖင့္ အာဇာနည္ ေခၝင္းေဆာင္႒ကီး ၉ ဦးရဲႚ အတၪႂပၯတိၨ အကဵဥ္းကို စုေဆာင္း တင္ဴပ လိုက္ပၝတယ္။
ဗုိလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း (၁၉၁၅ - ၁၉၄၇)၁၉၁၅ ခု၊ ေဖေဖာ္ဝၝရီလ ၁၃ ရက္ေနႚတၾင္ မေကၾးတိုင္း၊ ေတာင္တၾင္း႒ကီး ခ႟ိုင္၊ နတ္ေမာက္႓မိႂႚ၌ အမိန္ႚေတာ္ရ ေရႀႚေန ဦးဖာ - ေဒၞစု တုိႚမႀ ေနာင္တေခတ္တၾင္ ဗုိလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း ဟူ၍ ဴမန္မာ ႎုိင္ငံ သမုိင္း၌ တၾင္ေစမည့္ သားရတနာကုိ ဖၾားဴမင္ ခဲ့သည္။ ဇာတာ အမည္မႀာ ေမာင္ထိန္လင္း ဴဖစ္ေသာ္လည္း ငယ္စဥ္ ကပင္ ေမာင္ေအာင္ဆန္းဟု တၾင္္သည္။ ငယ္စဥ္က နတ္ေမာက္႓မိႂႚ ဆရာေတာ္ ဦးေသာဘိတ ေကဵာင္း၌ ေနခဲ့သည္။ ၁၉၂၈ ခုတၾင္ ေရနံေခဵာင္း အမဵႂိးသား အထက္တန္း ေကဵာင္းသိုႚ ေဴပာင္းေ႟ၿႚ ပညာ သင္ယူ ခဲ့႓ပီး၊ ယင္းေကဵာင္းမႀ ဴမန္မာ၊ ပၝဠိ ၂ ဘာသာ ဂုဏ္ထူးဴဖင့္ ၁၀ တန္း ေအာင္ဴမင္ ခဲ့သည္။ ပညာ ထူးခ႗န္သူ ဴဖစ္၍ အထက္တန္း စေကာလားရႀစ္ႎႀင့္ ဦးေ႟ၿခိုဆု ရရႀိခဲ့ ဖူးသည္။ ထုိေနာက္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္သုိႚ တက္ေရာက္႓ပီး ဆက္လက္ ပညာ ဆည္းပူး ခဲ့သည္။ ၁၉၃၅ - ၃၆ ပညာ သင္ႎႀစ္မႀ စ၍ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ေကဵာင္းသား သမဂၢ အမႁေဆာင္ အဖၾဲႚဝင္ ဴဖစ္လာ ခဲ့႓ပီး၊ သမဂၢ၏ အာေဘာ္ အိုးေဝ မဂၢဇင္း အယ္ဒီတာလည္း လာခဲ့သည္။ ကိုေအာင္ဆန္း အယ္ဒီတာ အဴဖစ္ ေဆာင္႟ၾက္ေသာ အိုးေဝ မဂၢဇင္းတၾင္ ယမမင္း အမည္ အုိးေဝ ညိႂဴမ ေရးသားေသာ "ငရဲေခၾး႒ကီး လၾတ္႓ပီး သရမ္း ေနသည္ (The Hell Hound At Large)" ေခၝင္းစဥ္ဴဖင့္ ေပးစာ တေစာင္ ေဖာ္ဴပခဲ့ မႁသည္လည္း ၁၉၃၆ ဒုတိယ ေကဵာင္းသား သပိတ္ ဴဖစ္ပၾား ေစခဲ့ေသာ အဓိက အေဳကာင္းရင္း တခဵက္ ဴဖစ္သည္။ ၁၉၃၆ ဒုတိယ ေကဵာင္းသား သပိတ္၏ သပိတ္ေမႀာက္ ေကာင္စီ အဖၾဲႚဝင္ တဦးလည္း ဴဖစ္ခဲ့သည္။
ကုလား - ဗမာ အဓိက႟ုဏ္း ေပၞခဲ့သည္။ သမဂၢသည္ အဓိက႟ုဏ္းေဳကာင့္ ဒုကၡ ေရာက္သူ မဵားအား ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္း မဵားကုိ ေဆာင္႟ၾက္ ခဲ့သည္။ ၁၉၃၆ ခု သပိတ္ အေရးေတာ္ပုံတၾင္ ဖၾဲႚစည္း ေပးခဲ့ေသာ ဆာဴမဘူး ေကာ္မတီ အစီရင္ခံစာ ထၾက္လာသည္၊ အစီရင္ ခံစာကုိ တကသမႀ ကန္ႚကၾက္ ခဲ့သည္။ ေဒၝက္တာ ဘေမာ္ အစုိးရ တကၠသုိလ္ အက္ဥပေဒဳကမ္း ဴပႂလုပ္ရန္ စီစဥ္ သည္ကုိလည္း လက္မခံ ခဲ့ေပ။ ၁၉၃၆ - ၃၇ ပညာ သင္ႎႀစ္တၾင္ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ ေကဵာင္းသားမဵား သမဂၢ၏ ဒုတိယ ဥကၠဌ ဴဖစ္လာ႓ပီး၊ ၁၉၃၈ - ၃၉ တၾင္ ဥကၠဌ အဴဖစ္ တာဝန္ ယူခဲ့သည္။ ၁၉၃၆ တကၠသိုလ္ သပိတ္ အ႓ပီးတၾင္ ေပၞေပၝက္ လာေသာ ဗမာ ႎိုင္ငံလံုး ဆိုင္ရာ ေကဵာင္းသားမဵား သမဂၢ႒ကီးကို ဦးစီး တည္ေထာင္သူ တဦးလည္း ဴဖစ္႓ပီး၊ ဗမာ ႎုိင္ငံလုံး ဆုိင္ရာ ေကဵာင္းသားမဵား သမဂၢတၾင္ ပထမဆုံး အတၾင္းေရးမႀႃး ဴဖစ္ေလသည္။ ၁၉၃၇ - ၃၈ တၾင္ ဗမာ ႎိုင္ငံလံုး ဆိုင္ရာ ေကဵာင္းသားမဵား သမဂၢ ဥကၠဌ အဴဖစ္ တာဝန္ ယူခဲ့သည္။ ၁၉၃၇ ခုႎႀစ္တၾင္ ဝိဇၦာတန္းကုိ ေအာင္႓ပီး၊ ဥပေဒ ဝိဇၦာတန္းသိုႚ ဆက္တက္ ခဲ့သည္။ ၁၉၃၈ - ၃၉ တၾင္ တကသ ဥကၠႉ ဴဖစ္သည္။ တကၠသိုလ္ အက္ဥပေဒ ဴပင္ဆင္ေရး ေကာ္မတီတၾင္ အဖၾဲႚဝင္ အဴဖစ္လည္း တာဝန္ ယူခဲ့သည္။ ၁၉၃၈ ခုႎႀစ္တၾင္ တကၠသိုလ္ အုပ္ခဵႂပ္ေရး အဖၾဲႚဴဖစ္သည့္ တကၠသုိလ္ ေကာင္စီဝင္တၾင္ ပထမဆံုး ေကဵာင္းသား ကိုယ္စားလႀယ္ အဴဖစ္ တာဝန္ ေပးအပ္ဴခင္း ခံခဲ့ရသည္။ ဗုိလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းသည္ တကသ ဥကၠႉ အဴဖစ္ သက္တန္း ကုန္သည္ထိ မေန ခဲ့ေပ။ ၁၉၃၈ ခုႎႀစ္တၾင္ တကၠသိုလ္မႀ ထၾက္႓ပီး သခင္ ကုိယ္ေတာ္မႁိင္း ႒ကီးမႀႃးေသာ တုိႚဗမာ အစည္းအ႟ုံးသုိႚ ဝင္ေရာက္၍ သခင္ ေအာင္ဆန္း အဴဖစ္ ႎုိင္ငံေရး နယ္ပယ္သုိႚ ေဴခစုံပစ္ ဝင္ခဲ့သည္။ ၁၉၃၉ တၾင္ တုိႚဗမာ အစည္းအ႟ံုး၏ အတၾင္းေရးမႀႃး အဴဖစ္ တက္ေဴမာက္ဴခင္း ခံရသည္။
သခင္ ေအာင္ဆန္းသည္ ဒုတိယ ကမာၲစစ္ ဴဖစ္လာ၍ ဴမန္မာ့ လၾတ္လပ္ေရး အတၾက္ စည္းစည္းလံုးလံုး ေဆာင္႟ၾက္ႎိုင္ရန္ ဖၾဲႚစည္း ခဲ့ေသာ ဗမာ ထၾက္ရပ္ဂုိဏ္းတၾင္ အတၾင္းေရးမႀႃး အဴဖစ္လည္း တာဝန္ ယူခဲ့သည္။ ဴမန္မာ့ လၾတ္လပ္ေရး အတၾက္ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လႀန္ေရး ဆင္ႎၾဲရန္ ေပၞေပၝက္ ခဲ့ေသာ ဴပည္သူႚ အေရးေတာ္ပံု ပၝတီ (ေနာင္ ဆုိရႀယ္လစ္ ပၝတီ) ၏ ဴပည္ပ ဆက္သၾယ္ေရး ေခၝင္းေဆာင္ တာဝန္ကိုလည္း ယူခဲ့သည္။ ၁၉၄၀ မတ္လ အတၾင္း အိႎၬိယ ႎိုင္ငံ ရမ္းဂၝး႓မိႂႚ၌ ကဵင္းပေသာ အိႎၬိယ အမဵႂိးသား ကၾန္ဂရက္ ညီလာခံသုိႚ တက္ေရာက္ ခဲ့သည္။ သခင္ ေအာင္ဆန္းအား အဂႆလိပ္ နယ္ခဵဲႚ အစိုးရကို ဆန္ႚကဵင္ ေဟာေဴပာ မႁဴဖင့္ ဖမ္းဆီးရန္ ဟသႆာတ ခ႟ိုင္ ရာဇဝတ္ဝန္ ဆုေငၾ ၅ ကဵပ္ဴဖင့္ ဖမ္းဝရမ္း ထုတ္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၀ ဳသဂုတ္လ အတၾင္း ဴမန္မာ့ လၾတ္လပ္ေရး အတၾက္ အဂႆလိပ္ နယ္ခဵဲႚ အစုိးရအား ဴမန္မာ့ ေဴမေပၞမႀ လက္နက္ အားဴဖင့္ ေမာင္းထုတ္ ႎုိင္ရန္ အတၾက္ ႎုိင္ငံဴခားမႀ အကူအညီ ရယူရန္ တ႟ုတ္ႎိုင္ငံသုိႚ စၾန္ႚစား ထၾက္ခၾာ ခဲ့သည္။ တ႟ုတ္ဴပည္ အမၾိႂင္၌ ေသာင္တင္ ေနစဥ္ ဴမန္မာႎိုင္ငံမႀ ရဲေဘာ္မဵား၏ စီစဥ္ ေဆာင္႟ၾက္ ေပးမႁေဳကာင့္ ဂဵပန္ အရာရႀိ စူဖူကိေကအိခဵိႎႀင့္ အဆက္အသၾယ္ ရကာ ဂဵပန္ ႎိုင္ငံသိုႚ ေရာက္သၾားသည္။ဂဵပန္ဴပည္တၾင္ ‘ဗမာ့ လၾတ္လပ္ေရး စီမံကိန္း’ စာတမ္း တရပ္ကုိ ေရးဆၾဲကာ ဂဵပန္ စစ္အာဏာပုိင္ မဵားႎႀင့္ ႌၟိႎႁိင္း ခဲ့သည္။ ယင္း စီမံကိန္း အရ ဴမန္မာဴပည္ အတၾင္းမႀ မဵႂိးခဵစ္ လူငယ္ မဵားကုိ စုစည္းကာ အလီလီ ခဲၾလဵက္ ဂဵပန္ဴပည္သုိႚ ပုိႚေပး ခဲ့သည္။ ဤမဵႂိးခဵစ္ လူငယ္ တစုသည္ ပင္လ႖င္ ေနာင္ေသာ အခၝတၾင္ ဗုိလ္ေတဇ (ေခၞ) ဗုိလ္ေအာင္ဆန္း ေခၝင္းေဆာင္သည့္ ရဲေဘာ္ သုံးကဵိပ္ ဴဖစ္လာ ခဲ့သည္။ ဤမဵႂိးခဵစ္ လူငယ္မဵားသည္ ဗမာ့ လၾတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ (ဘီအိုင္ေအ) ကုိ ယိုးဒယား (ယခု ထိုင္း) ႎိုင္ငံ ဘန္ေကာက္တၾင္ ဖၾဲႚစည္း တည္ေထာင္ကာ ဴမန္မာႎုိင္ငံ အတၾင္းသုိႚ ဂဵပန္မဵား ႎႀင့္အတူ ဝင္ေရာက္ တုိက္ခုိက္ ခဲ့သည္။
ဂဵပန္ တပ္မေတာ္က ဴမန္မာႎိုင္ငံကို သိမ္း႓ပီးေသာ အခၝ အင္အား ႒ကီးထၾား႓ပီး ဗရမ္းဗတာ ဴဖစ္လာေသာ ဗမာ့ လၾတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ကို အင္အား ေလဵာ့ခဵ႓ပီး ဗမာ့ ကာကၾယ္ေရး တပ္မေတာ္ (ဘီဒီေအ) အဴဖစ္ ဴပန္လည္ ဖဲၾႚစည္း သည့္အခၝ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းသည္ ဘီဒီေအ၏ စစ္သနာပတိ ဴဖစ္လာသည္။ ၁၉၄၂ ခု စက္တင္ဘာလတၾင္ သူနာဴပႂ ဆရာမ ေဒၞခင္ဳကည္ႎႀင့္ လက္ထပ္သည္။ ဴမန္မာႎိုင္ငံကို ဂဵပန္က ေ႟ၿရည္စိမ္ လၾတ္လပ္ေရး ေပးေသာ အခၝ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းသည္ စစ္ဝန္႒ကီးႎႀင့္ စစ္ေသနာပတိ ဴဖစ္လာသည္။ ဖက္ဆစ္ ဂဵပန္ စစ္အုပ္ခဵႂပ္ေရး သမား မဵားသည္ ဴမန္မာ ႎုိင္ငံႎႀင့္ ဴပည္သူ တုိႚအား ဖက္ဆစ္ ႎုိင္ငံ၏ လက္ေအာက္ ႎုိင္ငံ တႎုိင္ငံ သဖၾယ္ သေဘာထား လာဳကသည္။ ထုိႚေဳကာင့္ ၁၉၄၄ ခုႎႀစ္ ဳသဂုတ္လ အတၾင္းမႀာ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းႎႀင့္ သခင္ စိုးတုိႚ ဦးေဆာင္႓ပီး ဖက္ဆစ္ တိုက္ဖဵက္ေရး ဴပည္သူႚ လၾတ္လပ္ေရး အဖၾဲႚခဵႂပ္ (ဖတပလ) [ဖက္ဆစ္ တိုက္ဖဵက္ေရး ဴပည္သူႚ လၾတ္လပ္ေရး အဖၾဲႚခဵႂပ္ (ဖဆပလ)] ကို ဖၾဲႚစည္း တည္ေထာင္ကာ ၁၉၄၅ ခုႎႀစ္ မတ္လ ၂၇ ရက္ေနႚတၾင္ ဗမာ့ ကာကၾယ္ေရး တပ္မေတာ္သည္ ဗုိလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း၏ တုိက္္႟ုိက္ ကၾပ္ကဲ ႌၿန္ဳကားမႁဴဖင့္ ဖက္ဆစ္ ဂဵပန္ တုိႚကို အတိအလင္း စစ္ေဳကညာကာ ဖက္ဆစ္ ေတာ္လႀန္ေရးကုိ ဆင္ႎၿဲ ခဲ့သည္။ ဒုတိယ ကမာၲစစ္႒ကီး ႓ပီးေနာက္တၾင္ ဗမာ့ တပ္မေတာ္ကုိ ဂႎၬီ စာခဵႂပ္ အရ ဆက္လက္ ဖၾဲႚစည္း တည္ေထာင္ ႓ပီးေနာက္ ဗုိလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းသည္ တပ္မေတာ္မႀ ႎႁတ္ထၾက္ကာ ႎုိင္ငံေရး ေခၝင္းေဆာင္ ဖဆပလ ဥကၠဌ အဴဖစ္ တုိင္းဴပည္ တာဝန္ကုိ ဆက္လက္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့သည္။
ဒုတိယ ကမာၲစစ္ အ႓ပီးတၾင္ ဴမန္မာႎိုင္ငံ ဘုရင္ခံ ဆာေဒၞမန္စမစ္က ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း အပၝအဝင္ ဖဆပလ ေခၝင္းေဆာင္မဵားအား ဘုရင္ခံ၏ အမႁေဆာင္ ေကာင္စီတၾင္ ရာထူး လက္ခံရန္ စကား ကမ္းလႀမ္းေသာ္လည္း ဖဆပလမႀ ခဵမႀတ္ထားေသာ စည္းကမ္းခဵက္မဵား အတုိင္း မရ၍ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းတုိႚက လက္မခံ ခဲ့ဘဲ၊ ဘုရင္ခံရဲႚ စကၠႃဴဖႃ စီမံကိန္း တိုက္ဖဵက္ေရး ကိုသာ ဴပည္သူ လူထုအား စည္း႟ံုးကာ အင္တိုက္အားတိုက္ ေဆာင္႟ၾက္ ခဲ့သဴဖင့္၊ ပုလိပ္ သပိတ္ အပၝအဝင္ အေထၾေထၾ အမူထမ္း ေပၝင္းစံု သပိတ္႒ကီး ေပၞေပၝက္ လာ႓ပီး၊ နယ္ခဵဲႚ အဂႆလိပ္ တုိႚ၏ အုပ္ခဵႂပ္ေရး ရပ္တန္ႚ သၾားခဲ့ရသည္။ ႓ဗိိတိန္ အစိုးရလည္း ဘုရင္ခံ ဆာေဒၞမန္စမစ္ကို အဂႆလန္သိုႚ ဴပန္ေခၞ႓ပီး၊ ဘုရင္ခံ အသစ္ အဴဖစ္ ဆာဟူးဘတ္ရန္စ္ကုိ ခန္ႚအပ္ လိုက္သည္။ ဘုရင္ခံသစ္ ဆာဟူးဘတ္ရန္စ္က ဗုိလ္ခဵႂပ္တိုႚ အလိုကဵ အစိုးရ ဖၾဲႚစည္းရန္ စကား ကမ္းလႀမ္း လာေတာ့သည္။ ထုိ ကမ္းလႀမ္းခဵက္ မဵားကို ဖဆပလႎႀင့္ ေဆၾးေႎၾး ႌၟိႎႁိင္း ဳက႓ပီးေနာက္ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းႎႀင့္ ဖဆပလ ေခၝင္းေဆာင္ မဵားသည္ ဘုရင္ခံ၏ အမႁေဆာင္ ေကာင္စီဝင္ ရာထူးကို ယူလိုက္ ဳကသည္။ ထိုေဳကာင့္ ၁၉၄၆ ခုႎႀစ္ စက္တင္ဘာလ ၂၈ ရက္ေနႚ မႀစ၍ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းသည္ ဘုရင္ခံ၏ အမႁေဆာင္ ေကာင္စီ ဒုတိယ ဥကၠဌ ဴဖစ္လာသည္။ ထိုေနာက္ တႎႀစ္ အတၾင္း လံုးဝ လၾတ္လပ္ေရး ရရႀိေရး ေဆာင္ပုဒ္ အရ ဴမန္မာ့ လၾတ္လပ္ေရး ကိစၤ ေဆၾးေႎၾးရန္ ႓ဗိတိသ႖ ေလဘာ အစိုးရ၏ ဖိတ္ဳကားခဵက္ အရ ဴမန္မာ ကိုယ္စားလႀယ္ အဖၾဲႚကို ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္႓ပီး ၁၉၄၇ ခု ဇန္နဝၝရီလတၾင္ လန္ဒန္သိုႚ သၾားေရာက္ ခဲ့သည္။ ထုိေဆၾးေႎၾးပၾဲမႀ ဴမန္မာႎိုင္ငံအား တႎႀစ္အတၾင္း လၾတ္လပ္ေရး ေပးမည့္ ေအာင္ဆန္း - အက္တလီ စာခဵႂပ္ ခဵႂပ္ဆို ႎိုင္ခဲ့သည္။
သိုႚေသာ္ ဴမန္မာႎိုင္ငံကို လၾတ္လပ္ေရး ေပးရာတၾင္ ႓ဗိတိသ႖တိုႚက ေတာင္တန္း ေဒသမဵားကို ခဵန္ထား လိုေသာေဳကာင့္ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းက ေတာင္တန္း ေဒသ ကိုပၝ တပၝတည္း လၾတ္လပ္ေရး ေပးရန္ ေတာင္းဆို ခဲ့႓ပီး၊ ေတာင္တန္း ေဒသႎႀင့္ ဴမန္မာဴပည္ပ ေပၝင္းစည္း အတၾက္ အားသၾန္ ႒ကိႂးပမ္း ခဲ့ဴပန္သည္။ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း၏ ႒ကိႂးစား ႟ိုးသားမႁေဳကာင့္ ေတာင္တန္း ေဒသ တုိင္းရင္းသား ေခၝင္းေဆာင္မဵား၏ ယံုဳကည္ ကိုးစားမႁ ကိုပၝ ရရႀိခဲ့႓ပီး၊ ဴမန္မာႎိုင္ငံ သမိုင္းတၾင္ အေရးပၝေသာ တုိင္းရင္းသား ေပၝင္းစံု ေသၾးစည္း ညီႌၾတ္ေရး သေကႆတ ဴဖစ္ခဲ့သည့္ ပင္လံု စာခဵႂပ္ ခဵႂပ္ဆုိ ႎိုင္ခဲ့သည္။ ထုိလုပ္ငန္းမဵား ႓ပီးစီး၍ လၾတ္လပ္ေရး ရရန္ ေသခဵာေသာ အေဴခအေနသိုႚ ေရာက္ေသာ အခၝ လၾတ္လပ္ေသာ ဴမန္မာႎိုင္ငံ၏ ဖၾဲႚစည္းပံု အေဴခခံ ဥပေဒ ေရးဆၾဲဳကမည့္ တိုင္းဴပႂ ဴပည္ဴပႂ လၾတ္ေတာ္ အတၾက္ ေ႟ၾးေကာက္ပၾဲ ႒ကီးကို ၁၉၄၇ ခု ဧ႓ပီလတၾင္ ေအာင္ဴမင္စၾာ ကဵင္းပ ႎိုင္ခဲ့သည္။ ယင္းသုိႚ ဴမန္မာ့ လၾတ္လပ္ေရး ဗိမာန္႒ကီး ႓ပီးခၝနီး အခဵိန္ လၾတ္လပ္ေသာ ဴမန္မာႎိုင္ငံ တည္ေထာင္ေရး အားသၾန္ ႒ကိႂးပမ္း ေနဆဲတၾင္ နယ္ခဵဲႚ လက္ပၝးေစ ဦးေစာႎႀင့္ အေပၝင္းပၝ တုိႚ၏ ရက္စက္္ ယုတ္မာစၾာ လုပ္႒ကံ သတ္ဴဖတ္မႁေဳကာင့္ ၁၉၄၇ ခုႎႀစ္၊ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္တၾင္ အဴခားေသာ လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္ တုိင္းဴပည္ ေခၝင္းေဆာင္ အာဇာနည္႒ကီးမဵား ႎႀင့္အတူ ကဵဆုံး ခဲ့ရ ေပသည္။
သခင္ ဴမ (၁၈၉၇ - ၁၉၄၇)သခင္ ဴမသည္ ဗုိလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း ေခၝင္းေဆာင္ေသာ ဝန္႒ကီး အဖၾဲႚတၾင္ ဴပည္ထဲေရး ဝန္႒ကီး အဴဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့သည္။
ကၾယ္လၾန္သူ အမဵႂိးသား အာဇာနည္ ေခၝင္းေဆာင္႒ကီး သခင္ဴမသသည္ ဴပည္႓မိႂႚနယ္ ထုံးဘုိ႟ၾာ ဇာတိ ဴဖစ္သည္။ အဖ ဦးဘုိးခ႗န္ႎႀင့္ အမိ ေဒၞသက္လယ္ တုိႚမႀ ၁၈၉၇ ခုႎႀစ္ ေအာက္တုိဘာလ ၇ ရက္ေနႚတၾင္ ဖၾားဴမင္သည္။ ငယ္နာမည္ ေမာင္ဘေ႟ၿ ဴဖစ္သည္။ ႎႀမ မဴမေငၾ တဦးသာ ႟ႀိ၍ ေနာင္အခၝ သီလရႀင္ ဝတ္သၾား႓ပီး ေဒၞေခမာဝတီ ဴဖစ္လာ ခဲ့သည္။ သာယာဝတီ ေအဘီအမ္ ေကဵာင္းမႀ သတၨမတန္း ေအာင္႓ပီး ဆယ္တန္းကုိ ရန္ကုန္ ဘက္ပတစ္ အထက္တန္း ေကဵာင္းမႀ ေအာင္သည္။ ၁၉၁၈ ခုႎႀစ္တၾင္ ရန္ကုန္ ေကာလိပ္ႎႀင့္ ကာလတၨား တကၺသုိလ္ တုိႚမႀ အုိင္အက္စီ တန္းကုိ ဓာတုေဗဒ ဂုဏ္ထူးဴဖင့္ ေအာင္သည္။ ၁၉၂၀ ဴပည့္ႎႀစ္ တကၠသုိလ္ သပိတ္ေမႀာက္ ေကာင္စီတၾင္ ဒုတိယ ဥကၠႉ ဴဖစ္ခဲ့သည္။ ယင္း သပိတ္ေနာက္ ေပၞလာေသာ အမဵႂိးသား ပညာေရး ေကာင္စီ တၾင္လည္း အဖၾဲႚဝင္ တဦး ဴဖစ္႟ုံမက ဳကည့္ဴမင္တုိင္ အမဵႂိးသား အထက္တန္း ေကဵာင္းအုပ္လည္း လုပ္ခဲ့ ဖူးသည္။ ၁၉၂၄ ခုႎႀစ္တၾင္ ဘီအက္စီတန္းကုိ ဓာတုေဗဒ ဂုဏ္ထူးဴဖင့္ အမဵႂိးသား ေကာလိပ္မႀပင္ ေအာင္သည္။ ၁၉၂၆ ခုႎႀစ္တၾင္ ေဒၞခင္ႌၾန္ႚႎႀင့္ လက္ထပ္သည္။
၁၉၂၇ ခုႎႀစ္တၾင္ ဥပေဒ ဝိဇၦာဘၾဲႚ ေအာင္႓ပီးေသာ အခၝ သာယာဝတီသုိႚ ဴပန္၍ ေရႀႚေန အလုပ္ဴဖင့္ အသက္ ေမၾးသည္။ ၁၉၃၀ ဴပည့္ႎႀစ္ ေတာင္သူ လယ္သမား အေရးေတာ္ပုံတၾင္ အေရးေတာ္ပုံ သားမဵား ဘက္မႀ ေရႀႚေန လုိက္ရာမႀ ထင္ရႀား လာသည္။ ၁၉၃၆ ခုႎႀစ္ ေရာက္ေသာ္ တုိႚ ဗမာ အစည္းအ႟ုံး ဝင္ရာမႀ သခင္ ဴဖစ္လာ႓ပီး သခင္ဴမဟု ထင္ရႀား လာခဲ့သည္။ ထုိႚေနာက္ တုိႚဗမာ အစည္းအ႟ုံး၏ ကုိယ္ပၾား ဴဖစ္ေသာ 'ကုိယ္မင္း ကုိယ္ခဵင္း အဖၾဲႚ' ၏ ဥကၠႉ ဴဖစ္လာသည္။ ကုိယ္မင္း ကုိယ္ခဵင္း အဖၾဲႚ၏ တာဝန္ ေပးခဵက္ အရ သာယာဝတီ ေတာင္ပုိင္းမႀ အမတ္ အဴဖစ္ ဝင္ေရာက္ ယႀဥ္႓ပိႂင္ရာ အေ႟ၿး ခံရ၍ ၉၁ ဌာနေခတ္ ဥပေဒဴပႂ လၿတ္ေတာ္ အမတ္ ဴဖစ္လာသည္။ ထုိႚေဳကာင့္ ဥပေဒဴပႂ လၿတ္ေတာ္ အတၾက္ ပထမဆုံး အေ႟ၾးခံ ရေသာ သခင္ အမတ္ သုံးဦး အနက္ တဦး အပၝအဝင္ ဴဖစ္ခဲ့သည္။ ထုိသုိႚ အမတ္ အဴဖစ္ အေ႟ၾးခံ ရေသာ္လည္း အဂႆလိပ္ နယ္ခဵဲႚ အုပ္စုိးမႁကုိ ဆန္ႚကဵင္သည့္ အေနဴဖင့္ အမတ္လစာ မယူသည့္ သခင္ အမတ္ တဦးလည္း ဴဖစ္သည္။
ဴပည္သူႚ အေရးေတာ္ပုံ ပၝတီ ဖၾဲႚေသာ အခၝတၾင္ ဗုိလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းက ဴပည္ပ ဆက္သၾယ္ေရး တာဝန္ ယူ႓ပီး သခင္ဴမက ဴပည္တၾင္း ေခၝင္းေဆာင္ တာဝန္ ယူခဲ့ ရသည္။ ၁၉၄၁ ခုတၾင္မူ တုိႚဗမာအစည္းအ႟ုံး ဥကၠႉ အဴဖစ္ တင္ေဴမၟာက္ ခံရသည္။ ရဲေဘာ္ သုံးကဵိပ္ ဂဵပန္ ႎုိင္ငံသုိႚ စစ္ပညာသင္ သၾားႎုိင္ေရး အတၾက္ စီစဥ္ ေဆာင္႟ၾက္ ေပးခဲ့ရသူ တဦးလည္း ဴဖစ္သည္။ ေဒၝက္တာ ဘေမာ္ ဦးေဆာင္ေသာ ဂဵပန္ေခတ္ လၾတ္လပ္ေရး အစုိးရ အဖၾဲႚတၾင္ ဒုတိယ ဝန္႒ကီးခဵႂပ္ ဴဖစ္သည္။ ဖက္ဆစ္ ေတာ္လႀန္ေရး အတၾက္ ဖတပလကုိ ဖၾဲႚေသာ အခၝ ဴပည္သူႚ အေရးေတာ္ပုံ ပၝတီကုိ ကုိယ္စားဴပႂ၍ သခင္ဴမလည္း ပၝဝင္ ခဲ့သည္။ ၁၉၄၅ ခုႎႀစ္တၾင္ ဴပည္သူႚ အေရးေတာ္ပုံ ပၝတီကုိ ဴမန္မာဴပည္ ဆုိရႀယ္လစ္ ပၝတီဟု ဴပင္ဆင္ ဖၾဲႚစည္းေသာ အခၝ သခင္ဴမပင္ ဥကၠႉ ဴဖစ္လာသည္။ စစ္႓ပီးစ ဖဆပလ အဖၾဲႚ၏ ဗဟုိ အလုပ္အမႁေဆာင္ တဦးလည္း ဴဖစ္ခဲ့သည္။ စစ္႓ပီးေခတ္ ဗုိလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း ဦးစီးေသာ ဳကားဴဖတ္ အစုိးရ အဖၾဲႚတၾင္ ဘၸာေရးႎႀင့္ အခၾန္ေတာ္ ဌာန ဝန္႒ကီး တာဝန္မဵား ယူခဲ့ရ သူလည္း ဴဖစ္သည္။ ထုိႚေနာက္ ဖၾဲႚစည္းပုံ အေဴခခံ ဥပေဒ ေရးဆၾဲေရး ေကာ္မတီ ဥကၠႉႎႀင့္ တုိင္းဴပႂ ဴပည္ဴပႂ လၿတ္ေတာ္ ယာယီ သဘာပတိ တာဝန္မဵား အေပး ခံရသည္။ ေအာင္ဆန္း - အက္တလီ စာခဵႂပ္ ခဵႂပ္ဆုိရန္ ဗုိလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း ေခၝင္းေဆာင္သည့္ လန္ဒန္သၾား ဴမန္မာ ကုိယ္စားလႀယ္ အဖၾဲႚတၾင္လည္း ပၝဝင္ ခဲ့သည္။ လယ္သီစား ဥပေဒ ဋီကာ ကုိလည္း ေရးသား ခဲ့ေသးသည္။ ဗုိလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းႎႀင့္ အဴခား ေခၝင္းေဆာင္႒ကီးမဵား ႎႀင့္အတူ မသမာ သူတုိႚ လက္ခဵက္ဴဖင့္ ၁၉၄၇ ခု၊ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္၊ စေနေနႚ၊ နံနက္ ၁၀ နာရီ၊ ၃၇ မိနစ္တၾင္ အသက္ ဆုံး႟ႁံး ခဲ့ရ ရႀာသည္။
ဦးဘခဵႂိ (၁၈၉၃ - ၁၉၄၇)ဒီးဒုတ္ ဦးဘခဵႂိမႀာ ေဴမာင္းဴမ ဇာတိ ဴဖစ္သည္။ အဖ ဴမန္မာ ေဆးဆရာ႒ကီး ဦးဘုိးစာႎႀင့္ အမိ ေဒၞဴမစ္ တုိႚမႀ ၁၈၉၃ ခု ဧ႓ပီလ ၂၄ ရက္ေနႚတၾင္ ဖၾားဴမင္သည္။ အသက္ ၁၄ ႎႀစ္တၾင္ ေဴမာင္းဴမ႓မိႂႚ ဆရာ ဦးေမာင္ေမာင္ ေကဵာင္းမႀ သတၨမတန္းကို အထူး ေအာင္၍ စေကာလားရႀစ္ ပညာသင္ဆု ရရႀိ ခဲ့သည္။ ထိုေနာက္ ရန္ကုန္႓မိႂႚရႀိ စိန္ေပၝေကဵာင္းတၾင္ ဆက္လက္ ပညာ သင္ယူရာ ၁၀ တန္းကို အထူး ေအာင္ေသာေဳကာင့္ ပညာသင္ဆု ထပ္ရသည္။ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္တၾင္ ဘီေအ အထက္တန္း တက္ေနဆဲ မဵက္စိ ေရာဂၝေဳကာင့္ တကၠသိုလ္မႀ ထၾက္ခဲ့ ရသည္။ ေပၝင္းတည္ႎႀင့္ ဟသႆာတ ႓မိႂႚမဵားတၾင္ အစိုးရ ေကဵာင္းဆရာ အဴဖစ္ အမႁ ထမ္းခဲ့သည္။ ပညာအုပ္လည္း လုပ္ခဲ့ ဖူးသည္။ ၁၉၂၀ တၾင္ ေဒၞလႀေမႎႀင့္ လက္ထပ္သည္။ အမဵႂိးသား ေကဵာင္းမဵား ဖၾင့္လာေသာ အခၝ အစိုးရ ဝန္ထမ္းမႀ ထၾက္႓ပီး အမဵႂိးသား ေကာလိပ္တၾင္ ဴမန္မာစာ ဆရာ ဝင္လုပ္သည္။ အစိုးရ အေထာက္အပံ့ မယူေသာ အမဵႂိးသား ေကဵာင္းဆရာလည္း လုပ္ခဲ့ ဖူးသည္။ တပတ္ တ႒ကိမ္ထုတ္ 'ဴမန္မာ့ ရီဗဵႃးဂဵာနယ္' ကို အယ္ဒီတာခဵႂပ္ အဴဖစ္ ဦးစီး ထုတ္ေဝ ခဲ့သည္။ ထုိေနာက္ 'ဒီးဒုတ္ ဂဵာနယ္' ကို ၁၉၂၅ ခုႎႀစ္တၾင္ ဦးစီး ထုတ္ေဝရာတၾင္ ဒီးဒုတ္ ဦးဘခဵႂိဟု ထင္ရႀား လာသည္။
ဆရာ႒ကီးသည္ အဂႆလိပ္ - ဴမန္မာႎႀင့္ ပၝဠိ စာေပမဵားတၾင္ ႎႀံႚစပ္႓ပီး ေဆးကဵမ္း၊ ေဗဒင္၊ နကၡတ္ႎႀင့္ အဂၢရပ္ ပညာ မဵားကိုလည္း လိုက္စား ခဲ့သည္။ ဴမန္မာ သီခဵင္း ႒ကီးကိုလည္း စည္းစနစ္ ကဵစၾာ တတ္ေဴမာက္သူ တဦးဴဖစ္သည္။ တူရိယာ ကဗဵာ ဂီတကို ဴမတ္ႎိုး႓ပီး ေစာင္းေကာက္ကိုလည္း ပိုင္ႎိုင္စၾာ တီးတတ္သည္။ ဴမန္မာ သီခဵင္း႒ကီး သီခဵင္းခန္ႚ မဵားကို မူမႀန္ အတိုင္း ဴဖစ္ေစရန္ 'ဂီတဝိေသာ ဓနိ' ကဵမ္းကိုလည္း တည္းဴဖတ္ ခဲ့သည္။ ၁၉၃၈ ခုႎႀစ္ အတၾင္း ဒီးဒုတ္ ေနႚစဥ္ သတင္းစာကို ထုတ္ေဝ ခဲ့သည္။ ဆရာ႒ကီးသည္ သတင္းစာ ဆရာ၊ အယ္ဒီတာ၊ စာေရးဆရာ စသည့္ စာေပ သမား တဦး အေနဴဖင့္ ဴပည္သူလူထု ႎိုင္ငံေရး အသိတရား ႎိုးဳကား ေစသည့္ စာေပ မဵားကိုလည္း ေရးသား ခဲ့သည္။ အဂႆလိပ္တုိႚ ေပးေသာ ဒိုင္အာခီ အုပ္ခဵႂပ္ေရးႎႀင့္ ၉၁ ဌာန အုပ္ခဵႂပ္ေရး တိုႚကို ဆန္ႚကဵင္ ခဲ့သည္။ ေဖဘီယန္ (Fabian) ပၝတီ ကိုလည္း တည္ေထာင္ ခဲ့႓ပီး ဥကၠဌ အဴဖစ္ တာဝန္ ယူခဲ့သည္။ ဴမန္မာ ႎိုင္ငံ စာေရး ဆရာ အသင္း ဥကၠဌလည္း ဴဖစ္ခဲ့ ေသးသည္။ ၁၉၃၆ ခုႎႀစ္ တကၠသိုလ္ သပိတ္ေမႀာက္ ေကဵာင္းသားမဵား ေစာင့္ေရႀာက္ေရး အဖၾဲႚဝင္ တဦးလည္း အဴဖစ္လည္း တာဝန္ ယူခဲ့သည္။ ဂဵပန္ေခတ္ အဓိပတိ ေဒၝက္တာ ဘေမာ္ အစုိးရ လက္ထက္တၾင္ အတုိင္ပင္ခံ လၿတ္ေတာ္ အမတ္ အဴဖစ္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့သည္။ စာေရး ဆရာ အသင္း နယကလည္း ဴဖစ္သည္။ ဴမန္မာႎုိင္ငံ လုံးဝ လၾတ္လပ္ေရး ရရႀိ ႒ကိႂးပမ္းရန္ အတၾက္ ဖဆပလ အဖၾဲႚခဵႂပ္ ဖၾဲႚစည္းေသာ အခၝ ဝင္ေရာက္ ေဆာင္႟ၾက္သည္။ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း ေခၝင္းေဆာင္ေသာ ဖဆပလ ဳကားဴဖတ္ အစိုးရ အဖၾဲႚတၾင္ ဴပန္ဳကားေရး ဝန္႒ကီး အဴဖစ္ တာဝန္ ယူခဲ့သည္။ တုိင္းဴပႂ ဴပည္ဴပႂ လၿတ္ေတာ္တၾင္ ဴမန္မာႎုိင္ငံ ဖၾဲႚစည္းပုံ အေဴခခံ ဥပေဒ ေရးဆၾဲေရး ေကာ္မတီ အဖၾဲႚဝင္ အဴဖစ္ ဗုိလ္ခဵႂပ္ေအာင္ဆန္း၊ သခင္ဴမ တုိႚႎႀင့္ အတူ အထူး အပင္ပန္း ခံ၍ ေဆာင္႟ၾက္ ခဲ့သည္။ ခဵင္းဴပည္နယ္ ထီးလင္း ႓မိႂႚတၾင္ ကဵင္းပေသာ ခဵင္း - ဗမာ ခဵစ္ဳကည္ေရး ေကဵာက္တုိင္ ဖၾင့္ပၾဲ အခမ္းအနားသိုႚ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း ကိုယ္စား အဴဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ဴပန္ဳကားေရး ဝန္႒ကီး အေနဴဖင့္ လည္းေကာင္း တက္ေရာက္ ခဲ့သည္။
၁၉၄၇ ခု ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္၊ နံနက္ ၁၀ နာရီ၊ ၃၇ မိနစ္တၾင္ အဴခား ေခၝင္းေဆာင္႒ကီးမဵား ႎႀင့္အတူ လုပ္႒ကံ ခံရ႓ပီး၊ မၾန္းလၾဲ ၁ နာရီ ၄၅ မိနစ္ အခဵိန္တၾင္ ကၾယ္လၾန္သည္။
ဦးရာဇာတ္ (၁၈၉၈ - ၁၉၄၇)အမဵႂိးသား အာဇာနည္ ေခၝင္းေဆာင္႒ကီး ဦးရာဇတ္သည္ အ႓ငိမ္းစား တုိက္ပုိင္ အင္စပက္ေတာ္ မစၤတာ ေအရာမန္ႎႀင့္ ေဒၞညိမ္းလႀ တုိႚ၏ သားဴဖစ္သည္။ ဆရာ႒ကီးကုိ မိတၪီလာ၌ ၁၈၉၈ ခုႎႀစ္ ဇန္နဝၝရီ ၁၉ ရက္ေနႚတၾင္ ဖၾားဴမင္သည္။ မႎၩေလး စက္စလီ ေယာကဵ္ား ကေလး ေကဵာင္းမႀ ဆယ္တန္းကုိ ပၝဠိ၊ အဂႆလိပ္စာ ဂုဏ္ထူး တုိႚဴဖင့္ ေအာင္ဴမင္ခဲ့သည္။ တကၺသုိလ္တၾင္ ပညာ သင္ေနစဥ္ ၁၉၂၀ ဴပည့္ႎႀစ္ တကၠသုိလ္ သပိတ္တၾင္ ပၝဝင္ ခဲ့သည္။
၁၉၂၁ ခုတၾင္ မႎၩေလး ဗဟုိ အမဵႂိးသား အထက္တန္း ေကဵာင္း႒ကီးကုိ ဦးစီး ဖၾင့္လႀစ္ ခဲ့႓ပီး ထုိေကဵာင္း၌ အထက္တန္းဴပ ဆရာ လုပ္သည္။ ၁၉၂၂ ခုတၾင္ အမဵႂိးသား ပညာေရး အဖၾဲႚ႒ကီး၏ ဘီေအ စာေမးပၾဲ႒ကီးကုိ ေအာင္ခဲ့၍ ေအရာ ဇတ္ ဘီေအ (နယ္ရႀင္နယ္) အမည္ ခံခဲ့သည္။ ၁၉၂၂ ခုႎႀစ္မႀ ၁၉၄၁ ခုႎႀစ္တုိင္ ဗဟုိ အမဵႂိးသား အထက္တန္း ေကဵာင္းတၾင္ ေကဵာင္းအုပ္ ဆရာ႒ကီး အဴဖစ္ ထမ္း႟ၾက္ ခဲ့သည္။ ဗဟုိ အမဵႂိးသား အထက္တန္း ေကဵာင္းအုပ္ အဴဖစ္ ေဆာင္႟ၾက္စဥ္ ရဲႌၾန္ႚတပ္ ဖၾဲႚစည္း႓ပီး ေကဵာင္းသား လူငယ္ မဵားကုိ စစ္ပညာ သင္ေပး ႟ုံမက မဵႂိးခဵစ္စိတ္လည္း သၾင္းေပးသည္။ ၁၉၃၈ ခုတၾင္ ေရၿဘုိသူ ေဒၞခင္ခင္ႎႀင့္ လက္ထပ္သည္။ ၁၉၄၅ ခုႎႀစ္တၾင္ စစ္အတၾင္းက ပိတ္ထား ခဲ့ရေသာ အမဵႂိးသား ေကဵာင္း႒ကီးကုိ ဴပန္လည္ ဖၾင့္လႀစ္ေသာ အခၝ အမဵႂိးသား ေကဵာင္းတၾင္ ဆရာ ဴပန္လုပ္သည္။ အထက္ ဴမန္မာ ႎုိင္ငံလုံး ဆုိင္ရာ ဖဆပလ အဖၾဲႚ ဥကၠႉလည္း ဴဖစ္လာသည္။ ဴမန္မာ - မၾတ္စလင္ အသင္း ဥကၠႉလည္း ဴဖစ္ခဲ့သည္။ ဴမန္မာ ႎုိင္ငံ ဖၾဲႚစည္းပုံ အေဴခခံ ဥပေဒ ေရးဆၾဲေရး ေကာ္မတီဝင္ တဦးလည္း ဴဖစ္သည္။ ဗုိလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္ေသာ ဳကားဴဖတ္ အစုိးရ အဖၾဲႚတၾင္ ပညာေရးႎႀင့္ အမဵႂိးသား စီမံကိန္း ဌာန ဝန္႒ကီး အဴဖစ္ တာဝန္ ယူေနစဥ္ အဴခား ေခၝင္းေဆာင္႒ကီးမဵား ႎႀင့္အတူ မသမာသူ တုိႚ၏ လက္ခဵက္ဴဖင့္ ၁၉၄၇ ခု၊ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္ စေနေနႚ၊ နံနက္ ၁၀ နာရီ၊ ၃၇ မိနစ္တၾင္ လုပ္႒ကံ ခံရ႓ပီး အသက္ ဆုံး႟ႁံး ခဲ့သည္။
မန္းဘခုိင္ (၁၉၀၃ - ၁၉၄၇)ကရင္ အမဵႂိးသား အာဇာနည္ ေခၝင္းေဆာင္႒ကီး မန္းဘခုိင္သည္ ဟသႆာတ ႓မိႂႚနယ္ ယုန္တလင္း႟ၾာ ဇာတိ ဴဖစ္သည္။ အဖ ယုန္တလင္း ႟ၾာသူ႒ကီး မန္းေပကုန္းႎႀင့္ အမိ ေဒၞပု ဴဖစ္သည္။ ေမၾးသကၠရာဇ္မႀာ ၁၉၀၃ ခုႎႀစ္ ေအာက္တုိဘာလ ၂၆ ရက္ဴဖစ္သည္။ ဟသႆာတ႓မိႂႚ ေအဘီအမ္ ေကဵာင္းတၾင္ ပညာ သင္ယူ ခဲ့ရာ ၁၉၂၀ ဴပည့္ႎႀစ္တၾင္ သတၨမတန္း ေအာင္သည္။ ကရင္ ဘာသာ သင္ေကဵာင္း တေကဵာင္းကုိ ဦးစီး ဖၾင့္လႀစ္ ခဲ့သူ တဦး ဴဖစ္သည္။ ၁၉၃၇ ခုတၾင္ ပုသိမ္ ေဴမာက္ပုိင္းမႀ အမတ္ အဴဖစ္ အေ႟ၾး ခံရသည္။ ၁၉၃၈ ခုတၾင္ ပဲခူးသူ ေဒၞခင္နီႎႀင့္ လက္ထပ္သည္။ ၁၉၄၁ ခုတၾင္ တရားေရး ဌာန အတၾင္းဝန္ ဴဖစ္ခဲ့သည္။ ဖက္ဆစ္ ေတာ္လႀန္ေရး တၾင္လည္း ပၝဝင္ ခဲ့႟ုံ မက ကရင္ - ဗမာ ခဵစ္ဳကည္ေရးကုိ အထူး ေဆာင္႟ၾက္ ခဲ့သူ တဦးလည္း ဴဖစ္သည္။ စစ္႓ပီး ေခတ္တၾင္ ဖဆပလ ဗဟုိ အမႁေဆာင္ လူ႒ကီး တဦး ဴဖစ္လာသည္။ ကရင္ လူငယ္မဵား အစည္းအ႟ုံး ဥကၠဌ အဴဖစ္ တင္ေဴမၟာက္ဴခင္း ခံရသည္။ ဗုိလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္ေသာ ဳကားဴဖတ္ အစုိးရ အဖၾဲႚတၾင္ စက္မႁ လက္မႁႎႀင့္ အလုပ္သမား ဝန္႒ကီး ဌာန ဝန္႒ကီးလည္း ဴဖစ္သည္။ ဗုိလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း ႎႀင့္အတူ လုပ္႒ကံ ခံရ၍ ၁၉၄၇ ခု ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္ေနႚတၾင္ ကၾယ္လၾန္ ခဲ့သည္။
မုိင္းပၾန္ ေစာ္ဘၾား႒ကီး စပ္စံထၾန္း (၁၉၀၇ - ၁၉၄၇)မုိင္းပၾန္ ေစာ္ဘၾား႒ကီး စပ္ခၾန္ထီးႎႀင့္ ေဴမာက္နန္းေဆာင္ မဟာေဒဝီ နန္းစိန္ဥ တုိႚ၏ သား စပ္စံထၾန္းသည္ ၁၉၀၇ ေမလ ၃၁ ရက္ေနႚဖၾား ဴဖစ္သည္။ ေတာင္႒ကီး႓မိႂႚ ရႀမ္းေစာ္ဘၾား သားမဵား အထက္တန္း ေကဵာင္းမႀ ဆယ္တန္း ေအာင္သည္။ မႎၩေလး ပုလိပ္ အတတ္သင္ ေကဵာင္းလည္း တက္ခဲ့ ဖူးသည္။ ထုိႚေနာက္ ပုလိပ္ အရာရႀိ အဴဖစ္ ေခတၨ အမႁ ထမ္းခဲ့သည္။ ၁၉၂၈ ခုတၾင္ ေစာ္ဘၾား အဴဖစ္ ခံယူ လုိက္၍ မုိင္းပၾန္ ေစာ္ဘၾား႒ကီး ဴဖစ္လာသည္။ ၁၉၃၂ ခုတၾင္ မုိးမိတ္ ေစာ္ဘၾား႒ကီး၏ သမီး စပ္ခင္ေသာင္းႎႀင့္ လက္ထပ္သည္။ ရႀမ္းဴပည္နယ္တၾင္ သိပၯံနည္းကဵ စုိက္ပဵႂိးေရး လုပ္ငန္းမဵား ထၾန္းကား လာေစရန္ ႒ကိႂးပမ္း ခဲ့သူ တဦးလည္း ဴဖစ္သည္။ အဂႆလန္ ႎုိင္ငံမႀ စုိက္ပဵႂိးေရး ဆုိင္ရာ ေခတ္မီ စာအုပ္မဵား၊ ကိရိယာ တန္ဆာ ပလာမဵားႎႀင့္ သီးႎႀံ မဵႂိးေစ့မဵား ကုိပင္ မႀာယူ ခဲ့ဖူးသည္။ ဒုတိယ ကမာၲစစ္႒ကီး ႓ပီး၍ အဂႆလိပ္မဵား ဴမန္မာ ႎုိင္ငံသုိႚ ဴပန္ဝင္ လာေသာ္ ယင္းႎႀင့္ အတူ ပၝလာေသာ စကၠႃဴဖႃ အုပ္ခဵႂပ္ေရးကုိ ဆန္ႚကဵင္ ခဲ့သူ ဴဖစ္သည္။ ေတာင္တန္းႎႀင့္ ေဴမဴပန္ႚ ေသၾးခဲၾ၍ အုပ္ခဵႂပ္ သည္ကုိ မလုိလား၍ ေဴမဴပန္ႚႎႀင့္ ေတာင္တန္း စည္းလုံး ညီႌၾတ္ေရး အတၾက္ လုံးပမ္းခဲ့သူ ဴဖစ္သည္။ ထုိႚေဳကာင့္လည္း ပင္လုံ စာခဵႂပ္ကုိ လက္မႀတ္ ေရးထုိး ခဲ့သည့္ ေစာ္ဘၾားလည္း ဴဖစ္သည္။ ဗုိလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္ေသာ ဳကားဴဖတ္ အစုိးရ အဖၾဲႚတၾင္ အတုိင္ပင္ခံ ေတာင္တန္း ေဒသေရးရာ ဝန္႒ကီး ဴဖစ္လာသည္။ ထုိႚဴပင္ တုိင္းဴပႂ ဴပည္ဴပႂ လၿတ္ေတာ္၏ ဴပည္ေထာင္စုႎႀင့္ ဴပည္နယ္ ဆုိင္ရာ ဆပ္ ေကာ္မတီ၊ လူနည္းစု ဆုိင္ရာ ဆပ္ ေကာ္မတီ၏ ဖၾဲႚစည္းပုံ အေဴခခံ ဥပေဒ ေရးဆၾဲေရး ေကာ္မတီ မဵားတၾင္ အဖဲၾႚဝင္လည္း ဴဖစ္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၇ ခုႎႀစ္ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္ေနႚတၾင္ ဗုိလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း တုိႚႎႀင့္ အတူ လုပ္႒ကံ ခံရ႓ပီး၊ ဇူလုိင္လ ၂၀ ရက္၊ မၾန္းတည့္ ၁၂ နာရီတၾင္ ကၾယ္လၾန္ ခဲ့သည္။
ဦးဘဝင္း (၁၉၀၁ - ၁၉၄၇)နတ္ေမာက္႓မိႂႚ ေရႀႚေန ဦးဖာ၊ ေဒၞစုတုိႚ၏ သားသမီး ၉ ေယာက္ အနက္ ဦးဘဝင္းသည္ အ႒ကီးဆုံးသား ဴဖစ္သည္။ ဗုိလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း၏ အစ္ကုိ အ႒ကီးဆုံး ဴဖစ္႓ပီး၊ ၁၉၀၁ ခု၊ ဇၾန္လ ၁၁ ရက္ေနႚတၾင္ ဖၾားဴမင္သည္။ ၁၉၁၄ ခုတၾင္ နတ္ေမာက္ အလယ္တန္း ေကဵာင္းမႀ သတၨမတန္း ေအာင္သည္။ ဴမန္မာလုိ ကုိးတန္း ေအာင္႓ပီးေနာက္ အလယ္တန္း ဆရာဴဖစ္ စာေမးပၾဲလည္း ေအာင္ေသာ အခၝ နတ္ေမာက္၌ပင္ ေကဵာင္းအုပ္ ေခတၨ လုပ္သည္။ ထုိႚေနာက္ ေရနံေခဵာင္း၌ ေကဵာင္းဆရာ၊ ဘီအုိစီ စာေရး ဘဝဴဖင့္ ကဵင္လည္ရင္း အဂႆလိပ္စာ အလၾတ္ ပညာသင္ေကဵာင္း တက္သည္။ ၁၉၂၄ ခုတၾင္ ေရနံေခဵာင္း အမဵႂိးသား အထက္တန္း ေကဵာင္းမႀ ဆယ္တန္းကုိ သုံးဘာသာ ဂုဏ္ထူးဴဖင့္ ေအာင္႟ုံမက ပထမလည္း ရသည္။ ၁၉၂၉ ခုတၾင္ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္မႀ သခဵႆာ ဂုဏ္ထူးတန္း ေအာင္၍ ဘီအက္စ္စီ ဘၾဲႚရသည္။ ပထမဆုံး တကၠသုိလ္ ဘၾႚဲရ နတ္ေမာက္သားလည္း ဴဖစ္သည္။ ဘၾဲႚရ႓ပီးေနာက္ ေရနံေခဵာင္း အမဵႂိးသား အထက္တန္း ေကဵာင္းတၾင္ အထက္တန္းဴပ ဆရာ အဴဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ဴဖႃး႓မိႂႚ အမဵႂိးသား အထက္တန္း ေကဵာင္းတၾင္ အထက္တန္း ေကဵာင္းအုပ္ အဴဖစ္လည္းေကာင္း ေဆာင္႟ၾက္ ခဲ့သည္။ ၁၉၃၅ ခုတၾင္ ေတာင္တၾင္း႒ကီး ႓မိႂႚမႀ ဦးစံ၊ ေဒၞေရၿေမ တုိႚ၏ သမီး ေဒၞခင္ေစာႎႀင့္ လက္ထပ္သည္။ စစ္႓ပီးေခတ္တၾင္ ေရနံေခဵာင္း ႓မိႂႚနယ္ ဖဆပလ ဥကၠႉ ဴဖစ္လာသည္။ ၁၉၄၇ ခုႎႀစ္တၾင္ ေထာက္ပံ့ေရးႎႀင့္ ကူးသန္း ေရာင္းဝယ္ေရး ဝန္႒ကီး အဴဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္သည္။ တုိင္းဴပႂ ဴပည္ဴပႂ လၿတ္ေတာ္ ဖၾဲႚစည္းပုံ အေဴခခံ ဥပေဒ ေရးဆၾဲေရး ေကာ္မတီ တၾင္လည္း ပၝဝင္ ခဲ့သည္။ ၁၉၄၇ ခု၊ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္၊ စေနေနႚ၊ နံနက္ ၁၀ နာရီ၊ ၃၇ မိနစ္ အခဵိန္တၾင္ လုပ္႒ကံ ခံရ႓ပီး ကၾယ္လၾန္သည္။
ဦးအုန္းေမာင္ (၁၉၁၃ - ၁၉၄၇)ဦးအုန္းေမာင္သည္ မင္းဘူး႓မိႂႚ မစၤတာ အိပ္ခဵ္ဒဗလဵႃတရပ္(တ္)ဝန္း၊ ေဒၞေ႟ၿဴမင့္ တုိႚ၏ ဒုတိယသား ဴဖစ္သည္။ ေမၾးသကၠရာဇ္မႀာ ၁၉၁၃ ခု၊ ေဖေဖာ္ဝၝရီလ ၂ ရက္ ဴဖစ္သည္။ တကၠသုိလ္ ေကဵာင္းသား ဘဝက ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ တပ္ရင္းတၾင္ တပ္ခၾဲ တပ္ေထာက္ အဴဖစ္ ေဆာင္႟ၾက္ ခဲ့သည္။ ၁၉၃၄ ခုႎႀစ္တၾင္ ဝိဇၦာတန္း ေအာင္သည္။ ၁၉၃၇ ခုတၾင္ အုိင္စီအက္(စ္) စာေမးပၾဲ ေဴဖသူ ၃ ဦး အနက္ ပထမ ရသည္။ ၁၉၃၉ ခုတၾင္ မႎၩေလး႓မိႂႚ၊ အေရႀႚနယ္ပုိင္ ဝန္ေထာက္ အဴဖစ္ ေဆာင္႟ၾက္ ခဲ့သည္။ ၁၉၄၇ ခုႎႀစ္တၾင္ ဴမစ္႒ကီးနား အေရးပုိင္ အဴဖစ္ ခန္ႚအပ္ဴခင္း ခံရသည္။ ထုိႚေနာက္ လမ္းပန္း ဆက္သၾယ္ေရး အတၾင္းဝန္ အဴဖစ္ ခန္ႚအပ္ဴခင္း ခံရသည္။ ၁၉၄၇ ခု၊ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္ေနႚ စေနေနႚ၊ နံနက္ ၁၀ နာရီ၊ ၃၇ မိနစ္တၾင္ လုပ္႒ကံ ခံရသည္။
ရဲေဘာ္ ကုိေထၾး (၁၉၂၉ - ၁၉၄၇)မႎၩေလး႓မိႂႚ ေတာင္ဴပင္ သိပၯံရပ္ ပင္စင္စား လယ္ယာ စုိက္ပဵႂိးေရး ဝန္ေထာက္ ဦးကုိကုိေလး၊ ေဒၞမင္းရီ တုိႚ၏ ဆႉမေဴမာက္ သားဴဖစ္သည္။ နဝမတန္း အထိ ပညာ သင္ဳကား ခဲ့သည္။ အသက္ ၁၈ ႎႀစ္ အ႟ၾယ္တၾင္ ပညာေရး ဝန္႒ကီး ဦးရာဇတ္၏ သက္ေတာ္ေစာင့္ အဴဖစ္ ခန္ႚအပ္ဴခင္း ခံရသည္။ ၁၉၄၇ ခု၊ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္၊ စေနေနႚ၊ နံနက္ ၁၀ နာရီ ၄၅ မိနစ္တၾင္ အာဇာနည္ ေခၝင္းေဆာင္႒ကီး မဵားကုိ လုပ္႒ကံေသာ မသမာ သူတုိႚ၏ လက္ခဵက္ဴဖင့္ ကဵဆုံး ရသည္။
ကိုးကား
(၁) စစ္ဴပန္မဂၢဇင္း။ ၁၉၈၀ ဴပည့္ႎႀစ္၊ ဇူလိုင္လ၊ အမႀတ္ (၂၂) မႀ မႀႃးသက္ရႀည္၏ "ဇူလုိင္ ၁၉ ႎႀင့္ သူတုိႚ ၉ ဦး" (သမုိင္းတေကၾႚ မႀတ္တမ္း)
(၂) ကိုလိုနီေခတ္ ဴမန္မာ့ သမိုင္း အဘိဓာန္ - ဴမဟန္၊ ၁၉၉၉ တတိယ အ႒ကိမ္ထုတ္၊ တကၠသိုလ္မဵား သမိုင္း သုေတသန ဌာန၊ ဂဵီအီးစီ (ပညာေရး) သမဝၝယမ အသင္း။
(၃) ၁၉၆၀ ခုႎႀစ္ထုတ္၊ သမဂၢ အုိးေဝ ႎႀစ္လည္ စာေစာင္
ဤပုိ႔စ္ရဲ႕အေပၚထင္ျမင္သုံးသပ္ခ်က္
Print this post
0 comments:
Post a Comment